Ở nước ta, tính trung bình, tổn thất do không có phương pháp bảo quản đúng sau thu hoạch đối với cây có hạt khoảng 10%, đối với cây củ là 10-30%. Chính vì thế mà các công nghệ bảo quản, hệ thống kho lạnh bảo quản nên được đầu tư và phân phối rộng khắp các nông trường.
Kho lạnh bảo
quản thanh long sẽ giúp giảm được tổn thất về số lượng, cũng như
chất lượng, đồng thời đóng góp tích cực trong việc duy trì chất lượng nông sản,
dự trữ nông sản cho những năm bị mất mùa.
Kho lạnh bảo quản thanh long đã được đưa vào sử dụng đối với các
vùng chuyên trồng thanh long trên khắp cả nước. Dưới đây là quy trình thu
hoạch, xử lý và bảo quản thanh long bằng kho lạnh bảo quản.
1.
Thu
hái và vận chuyển thanh long
Với những
cây thanh long trước thu hoạch 10-15 ngày không được bón quá nhiều phân (nhất
là phân đạm), tưới nhiều nước, và không phun các loại thuốc bảo vệ thực vật để
bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng
Thời gian
sinh trưởng của trái thanh long khác nhau về chế độ chăm sóc, về thời tiết vụ
mùa, do đó việc thu hoạch cũng chênh lệch nhau về thời gian. Chúng ta nên thu hoạch
khi trái thanh long chuyển màu hoàn toàn, nên thu hoạch đúng lúc trái chín,
trong khoảng 28 – 32 ngày sau khi nở hoa để trái có trọng lượng cao, chất lượng
ngon nhất và bảo quản được lâu.
Chúng ta nên thu hoạch trái vào lúc sáng sớm khi chưa có nắng
gắt hoặc lúc chiều mát, tránh lúc nắng gay gắt chiếu trực tiếp thì nhiệt độ
trong trái tăng, sẽ gây mất nước nhanh, ảnh hưởng đến chất lượng và thời gian
bảo quản.
Dùng kéo sắc (loại cắt tỉa cành cây) cắt lấy trái cho vào giỏ
nhựa và để nơi bóng râm mát
Cần lưu ý tránh làm xây xát, không để trái dính đất hoặc làm
giập cuống, giập tai thanh long để tránh nhiễm nấm bệnh gây hỏng cuống khi bảo
quản.
Chúng ta tiến hành loại bỏ những trái không đủ tiêu chuẩn ngay
tại vườn, sau đó cho vào giỏ vận chuyển về nhà càng sớm càng tốt, không để lâu
ngoài vườn.
Nên sử dụng giỏ chứa đựng và không được chất quá đầy giỏ khi vận
chuyển. Cần dùng giấy báo cũ hoặc lá cây tươi loại mềm bao lót kỹ và bao phủ
trên mặt trái để tránh va đập hay nắng nóng chiếu trực tiếp làm ảnh hưởng tới
giá cả và ảnh hưởng tới tiêu chuẩn xuất khẩu của thanh long.
2. Bảo quản thanh long:
·
Bảo
quản thanh long ở nhiệt độ thường:
Thanh
long được bảo quản ở nhiệt độ và độ ẩm không khí tự nhiên. Thanh long bảo quản
trong điều kiện này với độ thoáng mát tốt, có thể giữ tươi được 5 – 8 ngày.
·
Bảo
quản thanh long bằng kho lạnh bảo quản:
Thanh
long được bảo quản trong kho
lạnh ở nhiệt độ 20 – 24oC sẽ tươi được 8 – 10 ngày; bảo quản
trong kho lạnh ở
nhiệt độ 12 – 14OC sẽ giữ tươi được 15 – 20 ngày. Tuy nhiên, chúng ta không nên
hạ nhiệt độc kho lạnh bảo quản thanh
long xuống dưới 5oC vì sẽ gây tổn thương lạnh, trên vỏ thanh long sẽ xuất hiện
các đốm nâu, làm mất vể đẹp mỹ quan.
Đặc điểm của kho lạnh bảo quản thanh long
Nhiệt độ bảo quản
Thanh long là loại trái cây khá nhạy cảm với nhiệt độ cao. Khí hậu
thích hợp trồng cây thanh long thường là nơi có nền nhiệt độ cao như ở các khu
vực Nam Trung Bộ. Loại quả này rất dễ héo và giảm chất lượng sản phẩm,
không thể xuất khẩu nếu quy cách bảo quả không phù hợp. Nếu thanh long
sau khi thu hoạch không được bảo quản luôn thì sẽ rất dễ hư hỏng.
Giải nhiệt độ tiêu chuẩn của kho lạnh bảo quản thanh long
nằm trong khoảng từ 3 -6 độ C. Thanh long sẽ bảo quản tốt trong thời gian
lên đến 20 ngày.
Xếp thùng vào kho bào
quản lạnh, nhiệt độ duy trì 3°C – 7°C và phải ổn định trong suốt thời gian bảo
quản, độ ẩm môi trường: 95-100%.
Không xếp các thùng
thanh long cao quá, nên đóng giàn, kệ để bảo quản, dễ thao tác các kiểm tra
trong quá trình bảo quản.
Về khối lượng và diện tích
Tính toán được cụ thể diện tích mặt bằng chứa khối lượng thanh long
khách hàng cần lưu trữ. Việc tính toán diện tích sẽ phụ thuốc rất nhiều vào mô
hình kinh doanh cũng như quy mô sản xuất để lắp đặt kho mát có diện tích lớn
hoặc nhỏ. Ví dụ: Đối với những cơ sở bán buôn, bán lẻ thì chỉ cần kho mát có
diện tích khoảng dưới 40m2 là thoải mái. Còn đối với những vùng chuyên canh sản
xuất Thanh Long để xuất khẩu thì diện tích phải khoảng từ 80 đến 100m2.
Về độ ẩm
Thanh Long tuy có vỏ khá dày, nhưng khi bị mốc hoặc có dấu hiệu
hỏng thì sẽ hỏng rất nhanh. Độ ẩm tốt nhất để bảo quản Thanh Long là khoảng 55
đến 60%. Với nhiệt độ ở trên và độ ẩm như vậy thì Thanh Long sẽ luôn giữ được
độ tươi ở vẻ ngoài và độ ngọt vừa tới.
Về cách sắp đặt
Sau khi thu hoạch, Thanh Long thường được bảo quản trong thùng
carton và xếp đặt chồng lên nhau. Nhưng không được xếp chồng quá nhiều tầng, để
tránh áp lực xuống tầng cuối cùng khiến Thanh Long bị dập nát.
Cần lựa chọn một mức chiều cao phù hợp để sắp xếp. Nên theo hướng
của quạt gió trong kho