Kho lạnh bảo quản thực phẩm là một giải pháp quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm trong quá trình vận chuyển và lưu trữ .
Việc sử dụng kho lạnh giúp duy trì nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và vi sinh vật gây hại đồng thời giảm thiểu các tác động tiêu cực đến chất lượng thực phẩm.
Việc lựa chọn thiết bị và công nghệ bảo quản phù hợp, đảm bảo quản lý vận hành kho lạnh hiệu quả cũng rất quan trọng. Việc đảm bảo sự an toàn vệ sinh thực phẩm trong kho lạnh cũng là một yếu tố không thể bỏ qua.
Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu thêm về kho lạnh bảo quản thực phẩm , từ những ứng dụng của nó đến các yếu tố quan trọng cần lưu ý để đảm bảo an toàn và chất lượng thực phẩm .
1. Kho lạnh bảo quản thực phẩm là gì ?
Kho lạnh bảo quản thực phẩm là là thuật ngữ ám chỉ việc sử dụng kho lạnh để bảo quản các loại thực phẩm khác nhau bao gồm thực phẩm đông lạnh, thực phẩm sơ chế và thực phẩm đã qua chế biến.
Tuy nhiên, nhiệt độ được thiết kế trong kho lạnh phụ thuộc vào từng loại thực phẩm cụ thể. Thực phẩm đông lạnh thường được bảo quản ở nhiệt độ -18 độ C, trong khi đó, thực phẩm sơ chế thường được bảo quản ở khoảng -10 độ C đến -5 độ C. Thực phẩm đã qua chế biến thì thường được bảo quản ở khoảng 0 độ C đến 5 độ C.
Như vậy, việc thiết kế nhiệt độ phù hợp trong kho lạnh là cần thiết để bảo quản thực phẩm lâu dài và giữ cho chúng tươi ngon nhất. Đồng thời, việc tối ưu chi phí đầu tư và vận hành kho lạnh cũng là một yếu tố quan trọng cần được xem xét.
2. Các yếu tố tạo nên kho lạnh bảo quản thực phẩm .
Cấu trúc chung của các loại kho lạnh là cách nhiệt, cách ẩm để luôn giữ được nhiệt độ trong kho thấp hơn nhiệt độ bên ngoài. Kho lạnh được thiết kế với cách khác nhau, nhưng cấu tạo chung vẫn gồm 02 phần chính là phần làm lạnh và phần cách nhiệt. Cụ thể:
Cấu tạo vỏ kho
Vỏ kho thường được làm từ những tấm cách nhiệt Panel ngăn cách giữa không gian bên trong và bên ngoài. Tấm Panel có độ nhẵn bóng cao, 2 mặt ngoài là Inox hoặc tôn sơn tĩnh điện. Vật liệu lõi làm từ xốp cứng có khổi lượng nhẹ, khả năng cách nhiệt tốt và độ bền cao.
Có 2 loại Panel thường được sử dụng trong kho lạnh là: Panel EPS và Panel PU.
Kích thước tấm cách nhiệt được lựa chọn phù hợp với thiết kế của kho nhưng vẫn đảm bảo chất lượng và khả năng cách nhiệt.
Cửa kho lạnh
Cửa kho lạnh được sản xuất với nhiều chủng loại và kích thước khác nhau như cửa bản lề, cửa trượt... nhưng đều đảm bảo được độ kín của kho khi sử dụng.
Cửa thường được làm từ Inox 304 không gỉ bên trong có chất cách nhiệt, bản lề và tay khóa bằng vật liệu atimon hoặc inox đảm bảo độ cứng chắc và sáng bóng của cánh cửa. Kết cấu jont bao quanh để ngăn chặn khí lạnh thất thoát ra ngoài.
Khung bao cửa được thiết kế nhiều tầng rất vững chắc và điện trở sấy, giúp cách cửa luôn được khô ráo sạch sẽ và dễ thay thế.
Để đảm bảo an toàn cần phải có khóa bên ngoài, hệ thống chốt an toàn bên trong kho lạnh có thể mở được cửa khi bị nhót khóa ở bên trong.
Hệ thống làm lạnh
Vai trò của hệ thống làm lạnh là điều chỉnh nhiệt độ trong kho đúng mức được yêu cầu trong bảo quản. Vì thế, tùy vào loại sản phẩm nhiệt độ bảo quản khác nhau thì kết cấu hệ thống lạnh cũng có những khác biệt. Bởi vậy chúng ta chỉ để cập đến một vài bộ phận quan trọng nhất trong mỗi hệ thống.
Cụm máy nén
Máy nén là bộ phận đóng vai trò quan trọng trong cấu tạo làm lạnh của kho lạnh. Với chức năng làm nén môi chất lạnh đến mức cao để đủ chất làm lạnh và có thể ngưng tụ.
Có nhiều loại máy nén như máy nén piston, trục vít, xoắn ốc,… với cấu tạo và nguyên lý hoạt động khác biệt. Thông thường, máy nén sẽ được nhập khẩu nguyên chiếc từ nước ngoài. Khi thiết kế và lắp đặt sẽ dựa trên thể tích kho và nhiệt độ bảo quản để chọn công suất máy cho phù hợp.
Một số kho lạnh chuyên dụng còn sử dụng máy nén 2 cấp để nhiệt độ âm cực sâu và cực nhanh như các kho cấp đông tôm và các loại thủy hải sản nhằm giữ nguyên hương vị và chât lượng sản phẩm . Trong lĩnh vực y tế các kho chứa vắc xin, nhiệt độ yêu cầu âm đến 81 độ C cũng cần đến loại máy nén này.
Dàn lạnh, dàn nóng
Các dàn nóng, dàn lạnh cũng sẽ có nhiều kích thước, thông số kỹ thuật tương ứng với công suất của máy nén để đảm bảo độ bền và hiệu quả làm lạnh. Dàn nóng, dàn lạnh lạnh phải có khung sườn chắc chắn, có tính thẩm mỹ, hoạt động êm ái, trơn tru. Dàn nóng, dàn lạnh có cấu tạo gồm: các ống dẫn ga, tản giải nhiệt, quạt giải nhiệt,… đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Tủ điều khiển
Chức năng chính của tủ điều khiển là kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ của kho lạnh. Với các thông số được cài đặt sẵn, thiết bị điều chỉnh sẽ điều phối hoạt động của các thiết bị để nhiệt độ được giữ ổn định ở mức yêu cầu.
Bên cạnh đó, tủ cần có bộ phận để thực hiện báo hiệu khi thiết bị gặp phải trục trặc trong vận hành. Cần lưu ý đến khả năng lưu trữ thông số để người sử dụng đánh giá hoạt động và đưa ra quyết định bảo trì bảo dưỡng.
Thiết bị vật tư kho lạnh khác
Một số vật tư khác dùng trong kho lạnh như: đèn kho lạnh, rèm kho lạnh, cửa kho lạnh...
Những lợi ích khi sử dụng kho lạnh bảo quản thực phẩm
Hiện nay, rất nhiều doanh nghiệp sử dụng kho mát bảo quản thực phẩm để bảo quản hàng hóa của mình. Điều đó cho thấy rằng kho lạnh đóng vai trò quan trọng và cần thiết cho ngành sản xuất. Sử dụng kho lạnh mang lại những lợi ích như:
Bảo quản thực phẩm an toàn, chất lượng
Đây là quá trình khép kín nên đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhiệt độ trong kho luôn ở mức thấp, hạn chế tối đa sự sinh sản của vi khuẩn. Từ đó, thực phẩm sẽ được đảm bảo chất lượng và vệ sinh cho người tiêu dùng.
Tiết kiệm chi phí
Với sức chứa cực kì lớn từ vài tấn đến hàng ngàn tấn hàng thì việc sử dụng kho lạnh sẽ hiệu hơn gấp rất nhiều lần khi chúng ta sử dụng những chiếc tủ lạnh. Kể cả việc bốc dỡ, vận chuyển cũng vô cùng thuận tiện khi những chiếc xe nâng hạ đi lại trong kho một cách dễ dàng vừa hiệu quả mà lại không cần nhiều nhân công…
Thuận tiện, dễ sử dụng
Thực phẩm đông lạnh được sơ chế trước khi đưa vào bảo quản cho nên chỉ cần rã đông và chế biến ngay. Phần thừa có thể bảo quản trong tủ lạnh trong thời gian lâu. Ngoài ra, kho lạnh còn được thiết kế thuận tiện cho việc xếp hàng và tháo gỡ hay dọn vệ sinh.
Sử dụng quanh năm
Kho lạnh bảo quản có ưu điểm là có thể dự trữ trong thời gian dài để cung ứng ra thị trường vào thời điểm thích hợp, ngay cả khi trái mùa.
Thêm vào đó, thực phẩm vẫn mang lại hương vị thơm ngon hơn so với thực phẩm trái vụ và khi đưa vào kho lạnh giá cũng vô cùng hợp lý.